Gemeenten met meer dan 5.000 inwoners zijn verplicht om fatsoenlijke opvangvoorwaarden te bieden aan woonwagenbewoners. Hoe kunnen zij voldoen aan de behoeften van deze reizende gemeenschappen en de geldende regelgeving? Een overzicht van de toepasselijke wetten en de oplossingen die geïmplementeerd kunnen worden om deze gebruikers op te vangen.
De reizigers : een juridische categorie
De term reizigers wordt expliciet gedefinieerd in de wet van 5 juli 2000. In de huidige versie verwijst de tekst naar personen "van wie de traditionele huisvesting bestaat uit mobiele woningen, geplaatst op ontvangstlocaties of terreinen die hiervoor zijn bestemd."
Deze wet heeft geleid tot de implementatie van opvangvoorzieningen in elk departement. Deze schema’s worden opgesteld in een samenwerkingsverband tussen verschillende actoren: de staat, het departement, gemeenten en vertegenwoordigers van de woonwagenbewoners. Betrokken personen krijgen zo een formele binding met een gemeente en toegang tot een domiciliesysteem.
De juridische categorie werd oorspronkelijk geïntroduceerd door de wet van 1969 inzake ambulante economische activiteiten. Deze tekst, later als discriminerend beschouwd, werd ingetrokken door de wet van 27 januari 2017 voor gelijkheid en burgerschap. De wet uit 1969 verplichtte onder meer het bezit van een "speciale circulatievergunning" voor personen zonder vaste woonplaats gedurende meer dan zes maanden binnen de Europese Unie.
Om deze reizende gemeenschappen beter te ondersteunen, schrijft de wet over de opvang en huisvesting van woonwagenbewoners voor dat er een departementaal schema wordt opgesteld. Dit plan moet minstens elke zes jaar worden herzien om in lijn te blijven met de behoeften en realiteit op het terrein.